Ekologiczne ogrzewanie domu. Co wybrać?

Budowa domu wiąże się nie tylko z wyborem projektu architektonicznego i lokalizacji, ale też odnalezieniem odpowiedniego systemu grzewczego. Sposób ogrzewania budynku jest decyzją stałą, z której konsekwencjami będziemy musieli się mierzyć przez lata (ewentualne wymiany to bardzo drogie inwestycje). W dobie współczesnego kryzysu klimatycznego warto postawić na ekologiczne rozwiązania, dzięki którym, choć częściowo, wpłyniemy na otoczenie.

Jakie są rodzaje ekologicznego ogrzewania domu?

Ekologiczne ogrzewanie opiera się na pięciu fundamentach, związanych z innymi surowcami oraz technologiami. Do najpopularniejszych należą:

• Ogrzewanie geotermalne, czyli wykorzystywanie pompy ciepła – rozwiązanie zapewniające niskie wydatki bieżące i łatwą obsługę. Największą wadę stanowią wysokie koszty skomplikowanej instalacji i duże rozmiary urządzenia. Pompa ciepła powinna być przechowywana w odrębnym pomieszczeniu. Ogrzewanie geotermalne należy do najbardziej ekologicznych i efektywnych systemów grzewczych.

  Przeczytaj również: Jak dbać o kocioł na pellet? Serwis i konserwacja

• Ogrzewanie solarne, czyli użytkowanie kolektorów słonecznych, czerpiących energię z promieniowania słonecznego.

• Ogrzewanie drewnem – za pomocą pelletu (mocno sprasowanych odpadów z obróbki węgla i brykietu słomianego) – stanowiące bardzo wygodne rozwiązanie. Przyjazne dla środowiska paliwo pochodzi z zasobów odnawialnych, a emisja szkodliwych substancji jest zerowa, ponieważ biomasa wywodzi się z surowca naturalnego, który pochłania i spala takie same ilości dwutlenku węgla.

  Przeczytaj również: Charakterystyka kotłów na pellet

• Sprawne kotły kondensacyjne, reprezentujące ogrzewanie gazowe – ich zaletą jest stosunkowo duża łatwość modernizacji starej instalacji grzewczej, wystarczy tylko zamontować nowoczesny kocioł (bez dodatkowych oprzyrządowań).

  Przeczytaj również: Zalety stosowania brykietu dębowego do ogrzewania domu

• Wygodne w obsłudze ogrzewanie elektryczne, polegające na bezpośrednim podgrzewaniu grzejników przekazujących ciepło. W ostatnich latach pojawiła się też możliwość stosowania ogrzewaczy mobilnych. Największą wadę stanowią wysokie koszta energii elektrycznej. 

Pompa ciepła jako przykład ogrzewania geotermalnego

Pompa ciepła nie wytwarza sama z siebie ciepła, a jedynie pobiera energię z tzw. dolnego źródła (słońca, wody, gruntu) i przekazuje ją do górnego, czyli instalacji grzewczej. Ów mechanizm umożliwia jej nieprzerwane funkcjonowanie przez cały rok, niezależnie od warunków pogodowych. Urządzenie zasilane energią środowiska nie generuje spalin, jest ekologiczne. Posłuży się zarówno do ogrzewania domu, jak i przygotowywania ciepłej wody użytkowej.

Pompa ciepła jest urządzeniem bezpiecznym i bezobsługowym – nie wymaga czyszczenia ani przekazywania do niej opału. Wystarczy podłączyć ją do prądu. Urządzenia współpracują nie tylko z tradycyjnymi systemami ogrzewania, ale też nowoczesnymi technologiami, np. wodnym ogrzewaniem podłogowym. Podczas użytkowania pamiętajmy o odpowiedniej temperaturze wody w obiegu grzewczym pompy – im niższa, tym lepiej - mówi ekspert z firmy Kołton z Jabłonki.

Urządzenie może wypełnić zapotrzebowanie na energię całego domostwa – musi być jedynie dopasowane do rozmiarów budynków i potrzeb mieszkańców. Dobór mocy najlepiej powierzyć producentom instalacji grzewczej. Przy zakupie urządzenia pracownicy podpowiedzą, która pompa ciepła będzie optymalna do danego domu, a także zapewnią, czy warto pokusić się o wersję z modulacją mocy (możliwością płynnego dostosowywania do aktualnych potrzeb).

Największą wadę stanowi wysoki koszt inwestycji. Za samą pompę cieplną (nie licząc bardzo drogiego montażu) można zapłacić nawet 35 000 zł. Pojawią się też inne nakłady: podłączenie hydrauliczne i sterowanie, a także instalacja grzejników oraz podgrzewaczy wody użytkowej. Jeżeli jesteśmy w stanie wydać jednorazowo wysoką kwotę, wraz z biegiem lat pompa ciepła zwróci wszystko z nawiązką. Urządzenie zapewnia najtańsze ogrzewanie ze wszystkich ekologicznych instalacji grzewczych. Można zapomnieć o zakupie paliw czy konserwacjach – wystarczy tylko uregulować rachunki za prąd konieczny do pracy pompy.

Kolektory słoneczne jako wspomagacz instalacji elektrycznej

Kolektory słoneczne stanowią najskuteczniejsze rozwiązanie przy dobrej i słonecznej pogodzie. Jeżeli zdecydujemy się na zakup droższych kolektorów rurowych i próżniowych, generowanie ciepła będzie możliwe również przy pochmurnej pogodzie. Wynika to z faktu, że kosztowniejsze nośniki czerpią energię również ze światła rozproszonego.

Kolektory słoneczne nie zajmują dodatkowego miejsca – są jedynie umieszczone na dachu, nie potrzebują dodatkowych pomieszczeń. Charakteryzują się zautomatyzowaniem. Wymagają jedynie okresowego czyszczenia. Latem mogą stanowić główne źródło instalacji grzewczej w danym budynku. Specyfika klimatu umiarkowanego, w którym żyjemy, wymaga jednak zastosowania kolektorów słonecznych jako dodatku do innego ogrzewania, najczęściej systemów zasilanych energią elektryczną. Obniżają one znacząco koszty rachunków za ogrzewanie czy wodę.

Kolektory słoneczne są znacznie tańsze niż pompy ciepła. Ich ceny wahają się między 6000 a 13 000 zł – w tę cenę wliczone są już profile maskujące, podgrzewacze, zestawy przyłączeniowe i pompowe.

Kotły pelletowe  - ekologiczne ogrzewanie z biomasy

Kotły pelletowe są nieodzownie związane ze pelletem, który należy do grupy biopaliw – całkowicie naturalnych surowców, których spalanie nie przynosi szkód środowisku. Pozostałości po spalaniu, czyli stosunkowo niewielkie ilości popiołu, można wykorzystać powtórnie jako np. nawóz do roślin. Jedna porcja granulatu, która została automatycznie wsypana do pieca, może wystarczyć na długi tydzień. Największą wadą kotłów pelletowych jest ich wysoka cena (koszty wynoszą około 10000 zł) oraz konieczność wymiany całej instalacji grzewczej.

Kotły kondensacyjne – najpopularniejszy rodzaj ekologicznego ogrzewania

Kotły kondensacyjne, mimo swojej popularności, są najmniej przyjazną technologią dla środowiska. Użytkownicy ekologicznego ogrzewania gazowego nie unikną przedostawania się do powietrza toksycznych gazów. Pocieszenie stanowi fakt, że jest ich znacznie mniej niż w przypadku tradycyjnych kotłów. 

Główne paliwo stanowi gaz ziemny. Technika kondensacyjna umożliwia przetworzenie na energię cieplną nie tylko oparów gazowych, ale też dymów powstałych w wyniku ich spalania (w tradycyjnej technice grzewczej spaliny po prostu uchodzą przez komin). Kotły kondensacyjne są wyposażone w wymienniki ciepła, których zadanie stanowi schładzanie spalin uciekających do komina do tego stopnia, by zawarta w nich para wodna uległa kondensacji, a uwolnione ciepło powędrowało z powrotem do systemu grzewczego. Technika przynosi korzyści nie tylko dla środowiska, ale i portfela. Oszczędności mogą wynieść nawet połowę kwoty, jaką spożytkowalibyśmy na użytkowanie tradycyjnego kotła.

Ekologiczne ogrzewanie gazowe można bez wahania określić jako bezpieczne. Kotły kondensacyjne wyposażone są w zamkniętą komorę spalania, zatem mieszkańcom nie grozi zatrucie się tlenkiem węgla. Posiadają ponadto odpowiedni układ kontroli i regulacji spalania, dzięki któremu można rozpoznawać rodzaj zastosowanego gazu i dopasowywać do niego pracę. Podczas instalacji nie trzeba szukać dodatkowego pomieszczenia. Kotły mogą być zamontowane praktycznie w każdym miejscu.